Prawo Henry'ego: Dlaczego woda gazowana robi "pssst"?

Jeśli kiedykolwiek odkręciłeś butelkę wody gazowanej i usłyszałeś to magiczne „pssst”, to już zetknąłeś się z Prawem Henry’ego! Zasada ta dotyczy tego, jak gazy rozpuszczają się w cieczach. Ale uwaga, sprawa jest prosta – im więcej gazu, tym szybciej ucieka! Zobaczmy, jak to działa i co się kryje za bąbelkami.

Czym jest Prawo Henry’ego? (Tak, to coś więcej niż tylko bąbelki!)

Prawo Henry’ego to takie prawo, które stosujemy wtedy, gdy gazów w roztworze jest dużo mniej niż rozpuszczalnika. Krótko mówiąc, to idealne rozwiązanie, gdy chcemy opisać, jak gazy rozpuszczają się w cieczach. Myślisz, że to nudne? Wcale nie! Każde otwarcie puszki coli to spektakularny pokaz działania tego prawa!

Rozpuszczalność gazu – co warto wiedzieć?

Nie jest tajemnicą, że rozpuszczalność gazu spada, gdy podkręcamy temperaturę – i nie, to nie dlatego, że gaz staje się leniwy. Po prostu w wyższej temperaturze molekuły mają więcej energii i „uciekają” z cieczy. Tak samo dzieje się, gdy zmniejszamy ciśnienie nad roztworem – gaz mówi: „Do widzenia!”. To świetnie widać, gdy odkręcasz butelkę wody gazowanej: nagle gaz zaczyna uciekać, a Twój napój zamienia się w mini gejzer!

Jak działa ciśnienie i temperatura na rozpuszczalność gazów?

• Im wyższa temperatura, tym mniejsza chęć gazu do pozostania w cieczy.
• Niższe ciśnienie = gaz ucieka jak kot przed kąpielą!

Także pamiętaj – jeśli chcesz, by Twój napój gazowany bąbelkował dłużej, trzymaj go w chłodzie i nie odkręcaj za często!

Jak zapisać Prawo Henry’ego na egzamin? (Bo i tak o to Cię zapytają)

Wzór Prawa Henry’ego wygląda mniej więcej tak:

pA = xA * Kh

Ale co to właściwie oznacza?

• pA – ciśnienie składnika A (czyli gazu),
• xA – ułamek molowy gazu w cieczy (brzmi poważnie, ale spokojnie, chodzi o to, ile gazu mamy w porównaniu do reszty),
• Kh – stała Henry’ego, która zależy od temperatury (nie bój się, to tylko taki "magiczny" numer, który pomaga w obliczeniach).

Ważna notatka – czego unikać jak ognia?

Nie zapominaj, że Prawo Henry’ego nie działa, gdy gaz reaguje z rozpuszczalnikiem! Przykład? Woda i amoniak to taki duet, którego Henry by nie zaakceptował. Jeśli gaz robi coś więcej niż tylko leniwie pływa w cieczy – to prawo się nie sprawdzi.

Czy Prawo Henry'ego przyda się w życiu? Oczywiście, że tak!

Zastosowanie tego prawa znajdziesz nie tylko na egzaminie z chemii, ale i przy... liczeniu kalorii w napojach gazowanych! Każda puszka coli to prawdziwa demonstracja tego, jak gazy uciekają, jeśli dasz im chwilę wolności.

Chcesz zgłębić temat? Sprawdź kurs o równowadze fazowej!

Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej o równowadze fazowej w układach dwuskładnikowych, koniecznie odwiedź mój kurs na stronie! Tam znajdziesz wszystkie potrzebne informacje i praktyczne przykłady, które pomogą Ci zrozumieć zagadnienia związane z Prawem Henry’ego oraz innymi tematami chemii fizycznej.

Kurs: Równowaga fazowa w układach dwuskładnikowych